IDBI Bank Privatization Details: ಐಡಿಬಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಒಂದು ಕಾಲದ ಸರ್ಕಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಖಾಸಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಗಲಿದೆ! ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ (45.48%) ಮತ್ತು ಎಲ್‌ಐಸಿ (49.24%) ಒಟ್ಟಿಗೆ ತಮ್ಮ 94.72% ಶೇರುಗಳಲ್ಲಿ 60.72% ಶೇರನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಿದ್ದು, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಈಗ ತೀವ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2025 ರ ವೇಳೆಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಘೋಷಿಸಿದೆ.
ಖಾಸಗೀಕರಣದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ: ಹಂತ-ಹಂತದ ವಿವರ
ಐಡಿಬಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಖಾಸಗೀಕರಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ 2021ರ ಯೂನಿಯನ್ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಘೋಷಣೆಯಾಯಿತು. 2022ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಎಲ್‌ಐಸಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ 60.72% ಶೇರು ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಆಸಕ್ತಿ ಪತ್ರಗಳನ್ನು (EoI) ಆಹ್ವಾನಿಸಿದವು. ಜನವರಿ 2023 ರಲ್ಲಿ, ಬಹು ಆಸಕ್ತಿ ಪತ್ರಗಳು ಸ್ವೀಕೃತವಾದವು. ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (RBI) ಮತ್ತು ಗೃಹ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ಭದ್ರತಾ ಮತ್ತು ‘ಫಿಟ್ ಅಂಡ್ ಪ್ರಾಪರ್’ ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆದ ಬಿಡ್‌ದಾರರಿಗೆ ಈಗ ಡೇಟಾ ರೂಂ ಪ್ರವೇಶ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಆಗಸ್ಟ್ 2024 ರಿಂದ ಡ್ಯೂ ಡಿಲಿಜೆನ್ಸ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಆರಂಭವಾಗಿದ್ದು, ಬಿಡ್‌ದಾರರು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಆರ್ಥಿಕ ಆರೋಗ್ಯ, ಸಾಲಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ ಸಾಲಗಳ (NPA) ವಿವರಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2025 ರೊಳಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಡ್‌ಗಳನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗುವುದು, ಮತ್ತು ಈ ಒಪ್ಪಂದವು 2026ರ ಮಾರ್ಚ್‌ನೊಳಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಈ ಮಾರಾಟದಿಂದ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ 40,000–50,000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳ ಆದಾಯ ಬರಲಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಯಾರು ಖರೀದಿಸಲಿದ್ದಾರೆ?
ಐಡಿಬಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖರೀದಿಗೆ ಫೇರ್‌ಫಾಕ್ಸ್, ಎಮಿರೇಟ್ಸ್ ಎನ್‌ಬಿಡಿ, ಓಕ್‌ಟ್ರೀ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್, ಮತ್ತು ಕೋಟಕ್ ಮಹೀಂದ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಕಂಪನಿಗಳು ಆಸಕ್ತಿ ತೋರಿವೆ. ದುಬೈ ಮೂಲದ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್ ಎನ್‌ಬಿಡಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಈ ರೇಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ. ಆದರೆ, ಒಪ್ಪಂದವು ಇನ್ನೂ ಅಂತಿಮಗೊಂಡಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು RBI ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಒಬ್ಬ ಪ್ರೊಮೋಟರ್ ಒಂದೇ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಲೈಸೆನ್ಸ್ ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಈ ಖರೀದಿಯಿಂದ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ದಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಸುಧಾರಿಸಬಹುದು ಎಂದು ತಜ್ಞರು ಭಾವಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಏನು ಪರಿಣಾಮ?
ಐಡಿಬಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತಕ್ಷಣದ ಆತಂಕ ಬೇಡ. ಠೇವಣಿಗಳ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದೆ. ಆದರೆ, ಖಾಸಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೇವಾ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಎಟಿಎಂ ವಹಿವಾಟು, ಕನಿಷ್ಠ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಶುಲ್ಕ, ಅಥವಾ ಸಾಲದ ಬಡ್ಡಿದರಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಗ್ರಾಹಕರು ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಇರಬೇಕು.
ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಏನು ಗತಿ?
ಐಡಿಬಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಖಾಸಗೀಕರಣವನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಉದ್ಯೋಗ ಭದ್ರತೆ, ಕಾಯ್ದಿರಿಸುವಿಕೆ ನೀತಿಗಳು, ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ. ದೆಹಲಿಯ ಜಂತರ್ ಮಂತರ್‌ನಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಒಕ್ಕೂಟಗಳು ಪ್ರತಿಭಟನೆ ನಡೆಸಿದವು, ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗುಣವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿವೆ. ಖಾಸಗೀಕರಣದಿಂದ ಉದ್ಯೋಗ ಕಡಿತದ ಭೀತಿ ಇದ್ದು, ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಕಾಳಜಿಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಣಾಮ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಗುರಿ
ಐಡಿಬಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಖಾಸಗೀಕರಣವು ಸರ್ಕಾರದ ವಿತ್ತೀಯ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. 2025–26ರ ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸರ್ಕಾರವು 47,000 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳ ಡಿಸ್‌ಇನ್ವೆಸ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಐಡಿಬಿಐ ಮಾರಾಟವು ಇದಕ್ಕೆ ಗಣನೀಯ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲಿದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಕೆಟ್ಟ ಸಾಲಗಳ (NPA) ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಹೂಡಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಪರಿಹರಿಸಬಹುದು, ಇದರಿಂದ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಬಲಗೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಆದರೆ, ಖಾಸಗೀಕರಣವು ಸವಾಲುಗಳಿಲ್ಲದೇ ಇಲ್ಲ. ಪಾರದರ್ಶಕತೆ, ನಿಯಂತ್ರಣ ಅಡೆತಡೆಗಳು, ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಎರಡೂವರೆ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ವಿಳಂಬವಾಗಿದ್ದರೂ, ಇದೀಗ ತೀವ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಐಡಿಬಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಖಾಸಗೀಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ
1964ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (IDBI) ರೂಪುಗೊಂಡಿತು, ಇದು ಕೈಗಾರಿಕಾ ವಲಯಕ್ಕೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್ ಫೈನಾನ್ಶಿಯಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಷನ್ (DFI) ಆಗಿತ್ತು. 2004ರಲ್ಲಿ, ಇದು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಕಂಪನಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡಿತು, ಮತ್ತು 2019ರಲ್ಲಿ ಎಲ್‌ಐಸಿ 51% ಶೇರುಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ, RBI ಇದನ್ನು ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಿತು. ಆದರೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೆಟ್ಟ ಸಾಲಗಳು (NPA) ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್ ಅಡೆಕ್ವಸಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರವು ಖಾಸಗೀಕರಣದ ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಂಡಿತು.
